Badanie wody na obecność bakterii Legionella sp.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Brzesku przypomina zobowiązanym podmiotom, że na podstawie wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2017 r., poz. 2294), zostali oni zobligowani do wykonywania badań wody na obecność bakterii Legionella sp. Zobowiązanymi do przeprowadzenia badań o jakich mowa wyżej są kierujący, zarządzający lub administrujący obiektami z następującej grupy:
- przedsiębiorstwa podmiotu wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;
- budynki zamieszkania zbiorowego;
- budynki użyteczności publicznej, przy użytkowaniu których wytwarzany jest aerozol wodno-powietrzny. W tej grupie obiektów jako najbardziej charakterystyczne wskazać należy placówki edukacyjne.
Badanie wody w kierunku oznaczenia bakterii Legionella sp. jest jednym z szerokiej grupy badań wody, których wykonanie ma na celu potwierdzenie jej właściwej jakości. Legionella jest oznaczana w ciepłej wodzie użytkowej, dystrybuowanej wewnętrzną instalacją wodociągową w obiekcie. Podstawowym celem badania jest wczesne wykrycie obecności bakterii w instalacji wodociągowej, a sytuacji jej stwierdzenia - przedsięwzięcia działań zapobiegających skutkom zdrowotny jakie może spowodować, w tym wywołaniu Legionelozy (choroby legionistów). Z informacjami dotyczącymi chorobotwórczość bakterii Legionella sp. można zapoznać się na stronie Głównego Inspektora Sanitarnego, opublikowanych pod następującym adresem: https://gis.gov.pl/zdrowie/choroby-zakazne/265-legioneloza-choroba-legionistow.
Miejscami instalacji wodociągowej, w których dokonuje się poboru próbek są:
- wypływ ze zbiornika ciepłej wody lub najbliższy punkt czerpalny;
- punkt czerpalny najdalej położony od zbiornika ciepłej wody;
- miejsce powrotu wody do podgrzewacza;
- wybrane punkty pośrednie, których liczba zależy od wielkości systemu
Wymagania ilościowe dla Legionella sp. wraz z częstotliwością jej badania określa przywołany poniżej Załącznik 5 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Załącznik 5. Wymagania mikrobiologiczne, jakim powinna odpowiadać ciepła woda, minimalna częstotliwość pobierania próbek ciepłej wody oraz procedury postępowania w zależności od wyników badania bakteriologicznego.
A.Wymagania mikrobiologiczne, jakim powinna odpowiadać ciepła woda
|
Lp. |
Parametr |
Liczba mikroorganizmów [jtk] |
Objętość próbki [ml] |
Objaśnienia |
|
1. |
Legionella sp. |
<100 |
100 |
1) |
|
<50 |
1000 |
2) |
Objaśnienia:
1)Należy badać w próbkach wody ciepłej pobranych w przedsiębiorstwach podmiotu wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne i w budynkach zamieszkania zbiorowego oraz w budynkach użyteczności publicznej, w których w trakcie ich użytkowania wytwarzany jest aerozol wodno-powietrzny.
2)Wartość parametru dotyczy przedsiębiorstw podmiotu wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, w których przebywają pacjenci o obniżonej odporności, w tym objęci leczeniem immunosupresyjnym.
B. Minimalna częstotliwość pobierania próbek ciepłej wody oraz procedury postępowania w zależności od wyników badania bakteriologicznego1)
|
Lp. |
Liczba Legionella sp. (jtk) |
Ocena skażenia |
Postępowanie |
Badanie |
|
1. |
<100/100 ml |
Brak lub znikome |
System pod kontrolą - nie wymaga podjęcia specjalnych działań. |
2 razy w roku3) |
|
2. |
≥100/100 ml |
Średnie |
Jeżeli większość próbek jest pozytywna, należy sieć wodną uznać za skolonizowaną przez pałeczki Legionella, znaleźć przyczynę (dokonać przeglądu technicznego sieci, sprawdzić temperaturę wody) i podjąć działania zmierzające do redukcji liczby bakterii. Dalsze działania (czyszczenie i dezynfekcja) zależą od wyniku następnego badania. |
Po 4 tygodniach, jeżeli wynik badania nie ulegnie zmianie, należy przeprowadzić czyszczenie i dezynfekcję, powtórzyć badanie po 1 tygodniu, następnie po 1 roku. |
|
3. |
≥1000/100 ml |
Wysokie |
Należy przystąpić do działań interwencyjnych jw., włącznie z czyszczeniem i dezynfekcją systemu - woda nie nadaje się do pryszniców. |
Po 1 tygodniu od czyszczenia i dezynfekcji, następnie co 3 miesiące.5) |
|
4. |
≥10000/100 ml |
Bardzo wysokie |
Należy natychmiast wyłączyć z eksploatacji urządzenia i instalacje wody ciepłej oraz przeprowadzić zabiegi ich czyszczenia i dezynfekcji. |
Po 1 tygodniu od czyszczenia i dezynfekcji, następnie co 3 miesiące.5) |
Objaśnienia:
1)Jeżeli jest to wynik badania 1 lub 2 próbek, w celu wykluczenia skażenia punktowego powinno być pobranych i zbadanych więcej próbek.
2)Wartość parametru dotyczy przedsiębiorstw podmiotu wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, w których przebywają pacjenci o obniżonej odporności, w tym objęci leczeniem immunosupresyjnym.
3)Minimalna częstotliwość pobierania próbek ciepłej wody do badań w przedsiębiorstwach podmiotu wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne oraz w przedsiębiorstwach podmiotu wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, w których przebywają pacjenci o obniżonej odporności, w tym objęci leczeniem immunosupresyjnym.
4)Minimalna częstotliwość pobierania próbek ciepłej wody do badań w podmiotach innych niż podmioty wskazane w pkt 3. Jeżeli w kolejnych badaniach w odstępach rocznych stwierdzono < 100 jtk/100 ml, badanie wykonuje się po 3 latach.
5)Jeżeli w kolejnych dwóch badaniach wykonanych w odstępach trzech miesięcy stwierdzono < 100 jtk/100 ml, to następne badanie można wykonać za rok. Jeżeli w kolejnych dwóch badaniach wykonanych w odstępach trzech miesięcy stwierdzono < 50 jtk/1000 ml, to następne badanie można wykonać za pół roku
